Drzewa i żywopłoty stanowią piękny i zarazem funkcjonalny element aranżacji ogrodu. Ich obecność zapewnia zdrowy mikroklimat, tworzą naturalne tło dla innych upraw i schronienie ptakom, których świergot uprzyjemnia poranki. Stworzenie takiego ogrodu z duszą to sztuka doboru gatunków, ich kompozycji, aranżacji przestrzeni oraz prawidłowej pielęgnacji przez okrągły rok. Jedną z form pielęgnacji drzew i żywopłotów jest przycinanie, którego celem jest głównie odmłodzenie roślin i pobudzenie do dalszego zdrowego rozwoju. Intensywność przycinania powinna być dostosowana do gatunku rośliny i ich cyklu wegetacyjnego.
Prześwietlanie koron drzew i przycinanie żywopłotów to czasochłonna praca wymagająca nie tylko wiedzy o terminach cięć, ale także precyzji, którą zapewnia odpowiednie narzędzie. Podstawowym warunkiem jakie powinno ono spełniać jest ostrość i czystość noży. Stępione lub wręcz tępe ostrze kaleczy rośliny, komplikuje proces zabliźniania się ran i zwiększa podatność roślin na infekcje.
Co można przycinać zimą?
Pod koniec zimy należy przede wszystkim sprawdzić jak drzewa i krzewy przetrwały chłodne miesiące, czy mają uschnięte, chore lub połamane gałęzie, które właśnie teraz można przyciąć. Podczas tej inspekcji warto też zwrócić uwagę na obecność oprzędów zimujących szkodników, a na drzewkach owocowych także na tzw. mumie, które trzeba likwidować. Sprawdzenia wymaga także stan warstwy ochronnej wapna na pniach drzewek owocowych, a jeśli wapno zostało zmyte wskutek opadów, warto rozważyć, zależnie od warunków pogodowych, ponowne bielenie.
Jeszcze w lutym można przycinać te gatunki krzewów i drzew, które trwają w stanie spoczynku co znaczy, że ich soki jeszcze nie zostały pobudzone do krążenia. Celem tego cięcia jest odpowiednie przygotowanie roślin do nowego cyklu wegetacyjnego czyli pobudzenie do bardziej dynamicznego wzrostu nowych i zdrowych pędów. W tej chłodnej porze roku należy usunąć chore i martwe gałązki, te nadłamane i odarte z kory oraz gałązki krzyżujące się w taki sposób, że ich wzajemne ocieranie się podczas wiatru uszkadza korę.
Zawsze podczas prześwietlania koron drzew należy kierować się najważniejszą zasadą - nie należy usuwać jednorazowo więcej niż 15% korony.
Pod koniec zimy można przycinać:
- drzewa i krzewy iglaste jak sosny i świerki oraz liściaste jak buk pospolity oraz krzewy zimozielone, zwłaszcza jeśli nie były przycięte późną jesienią.
Nie należy przycinać:
- brzóz, kolonów, wiązów, grabów, kasztanowców i orzechów włoskich, ponieważ ich soki zaczynają żwawiej krążyć już pod koniec zimy. Zbyt późne przycinanie tych gatunków i powstanie świeżych ran wywoła zjawisko „płaczu”, wskutek którego wczesną wiosną woda z solami mineralnymi będzie sączyć się po konarach i pniach, a nie trafi do korony drzew.
- Ze względu na podatność na choroby, nie prześwietla się też o tej porze roku niektórych gatunków drzew owocowych, jak czereśnie i wiśnie.
- Nie przycina się też krzewów kwitnących wiosną, jak forsycja, tawuła wczesna.
Warunki sprzyjające przycinaniu
W przyrodzie wszystko ma znaczenie i na wykonanie zimowego cięcia najlepiej jest wybrać dzień słoneczny z temperaturą powyżej zera, ponieważ w mroźne dni rośliny są bardziej podatne na przemarzanie i infekcje.
Technika cięcia
Technika przycinania gałęzi ma ogromne znaczenie dla kondycji i rozwoju drzewa. Gałęzie drzew i krzewów przycinamy tak, aby rozprowadzać koronę na zewnątrz, eliminując pędy krzyżujące się, co odpowiednio doświetli rośliny.
Prześwietlanie koron drzew
Gałęzie drzew, zwłaszcza grubsze, powinno się przycinać za zgrubieniem u nasady pnia. Najbezpieczniejszym dla drzewa jest rozpoczęcie cięcia od dołu i najlepiej - etapami. W przypadku grubszych gałęzi nacinamy je najpierw od dołu - nacinając je ok ¼ grubości od dołu w odległości ok 10 cm od pnia, a następnie należy przeprowadzić cięcie od góry 2-3 cm za nacięciem. Przycinanie tylko od góry spowoduje odłamanie się gałęzi pod własnym ciężarem, czego skutkiem jest większa rana spowodowana dodatkowym uszkodzeniem kory pnia. Prawidłowym zakończeniem procesu przycinania gałęzi jest zabezpieczenie miejsc cięcia zwłaszcza, gdy średnica ich płaszczyzny przekracza 5 cm. Stosując w tym celu specjalne maści i balsamy ogrodnicze, które tworzą cienką błonę przepuszczającą parę wodną, ochronimy roślinę przed wysychaniem oraz chorobami grzybowymi.
Wybierając narzędzie do przycinania gałęzi drzew warto zwrócić uwagę na jego jakość gwarantującą niezawodność i długą żywotność, a także lekkość i wygodne posługiwanie się narzędziem. Warto również zwrócić uwagę na praktyczne rozwiązania zapewniające szeroki zakres prac pielęgnacyjnych w ogrodzie, jak na przykład podkrzesywarka czyli pilarka na wysięgniku łączona z jednostką napędową wymiennie z innymi narzędziami do pielęgnacji ogrodu.
Do ścinania gałęzi o średnicy do 15 cm, zwłaszcza tych wysoko rosnących, służy podkrzesywarka SSPP E z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool o długości dwustronnego ostrza 28 cm. Łączona z jednostką napędową wyposażoną w 4-suwowy silnik Honda o mocy 1KM lub 1,3 KM, umożliwia precyzyjne dotarcie do wybranej gałęzi na wysokości i sprawną pracę operatora bez konieczności wchodzenia na drzewo czy korzystania z drabiny. Narzędzie jest dobrze wyważone i lekkie, co zapewnia wygodną pracę przez dłuższy czas. Zasięg narzędzia można zwiększyć ( do ok. 350 cm) za pomocą jednej z dodatkowych przedłużek (50 lub 100 cm). Trwałe ostrze równie sprawnie tnie ścięte gałęzie na mniejsze kawałki, które następnie można ułożyć w drewutni i wykorzystać jako opał do kominka.
Po każdym cięciu gałęzi na terenie posesji pojawia się stos gałęzi. Niektóre, po odpowiedniej obróbce, mogą trafić do drewutni, ale pozostałe mogą stanowić problem, który można rozwiązać za pomocą rębaka przekształcając je w zrębkę – łatwą w transporcie i dalszej utylizacji.
Formowanie żywopłotów
Żywopłoty, krzewy i topiary przycinamy w dwóch celach – systematycznej pielęgnacji i odmładzania krzewów oraz nadawania im kształtu. Podczas cięcia pielęgnacyjnego usuwamy uszkodzone, połamane gałęzie. W przypadku żywopłotów naturalistycznych (nie formowanych) powinniśmy odmładzać rośliny wycinając co roku 1/3 najstarszych ich części. Przycinanie formujące stosujemy tak często jak wymaga tego dany gatunek krzewu czyli ze względu na szybkość przyrostu, nadając im i kontrolując następnie zaplanowany przez nas kształt. Formowanie krzewów stwarza szeroką paletę możliwości aranżacji przestrzeni w ogrodzie, zależnie od charakterystyki rosnących gatunków oraz wyobraźni i własnej wizji. Najczęściej spotykaną formą jest „mur” okalający posesję czy ogród. Ale nie musi on być jednolity – można mu nadać kształt fali lub wykreować w nim łuk czy „okna”, w których następnie można umieścić rzeźbę ogrodową lub kompozycję kwiatową.
Zalecaną przez profesjonalistów formą jest trapez, który zapewnia równomierny dostęp światła do wszystkich pędów i gałązek – tych w głębi krzewu, w dolnych partiach, jak i na zewnątrz. Dzięki temu liście czy igły są pięknie wybarwione na wszystkich powierzchniach. Kształt trapezu sprawdza się w przypadku większości gatunków krzewów, np. grabu, cisu, buku, żywotnika, cyprysika. Gatunki cieniolubne, jak np.: buk, grab i cis, można także kształtować w prostopadłościan – w tym przypadku dolna strefa roślin ma ograniczony dostęp do światła. Natomiast krzewy charakteryzujące się większym rozgałęzieniem, np. ligustr, mogą być formowane w łuki, które są efektownym elementem kształtowania przestrzeni w ogrodzie.
Formowanie żywopłotów należy zacząć od ustalenia jego wysokości i przycięcia górnej płaszczyzny. Następnie należy kontynuować cięcie na płaszczyznach bocznych. Podczas przycinania boków pamiętajmy, że nożyce zawsze prowadzimy zgodnie z kierunkiem wzrostu gałązek – do góry. Należy szczególnie zwrócić uwagę, aby powierzchnia cięć była jak najmniejsza.
Narzędziem przeznaczonym do przycinania krzewów, żywopłotów i topiarów ją nożyce, które są dostępne w opcji nożyc spalinowych i akumulatorowych oraz jako element wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool.
W zestawie Honda Versatool znajdują się 2 rodzaje nożyc o dwustronnym ostrzu: krótkie SSHE SE i długie SSHE LE, przeznaczone do cięcia gałęzi o średnicy przekroju do 1,5 cm. Bardzo praktycznym rozwiązaniem, które, oprócz małej wagi i ergonomicznego uchwytu, naprawdę ułatwia i usprawnia pracę jest regulacja kąta pracy: 54° w przypadku nożyc krótkich i 90° w nożycach długich. Formowanie żywopłotów i krzewów czy topiarów nie jest pracą prostą i wiedzą to doskonale ci, którzy żywopłoty pielęgnują, a właśnie opcja ustawienia kąta pracy w połączeniu z innowacyjną konstrukcją silnika Honda jednostki napędowej (umożliwia pracę i przechowywania narzędzia w każdej pozycji) zapewnia łatwe manewrowanie narzędziem w każdej płaszczyźnie.
Narzędzia do przycinania żywopłotów i koron drzew
Najlepszym wyborem jest Honda Versatool
- Honda Versatool to wielofunkcyjne narzędzie, które służy do przycinania i formowania zarówno koron drzew jak i żywopłotów. Wystarczy do jednostki napędowej podłączyć podkrzesywarkę czyli pilarkę na wysięgniku do cięcia gałęzi, a następnie wymienić ją na nożyce: krótkie lub długie.
- Honda Versatool jest stworzone przede wszystkim z myślą o wygodzie użytkownika – jest idealnie wyważone i bardzo łatwe w obsłudze. Niezawodne i trwałe. Ciche. Paliwooszczędne. Jest też praktyczne w przechowywaniu - system smarowania olejowego silnika zapewnia ustawienie narzędzia podczas pracy i przechowywania w każdej pozycji.
- Honda Versatool jest narzędziem wielofunkcyjnym do kompleksowej pielęgnacji zieleni i otoczenia domu przez okrągły rok - można je konfigurować zależnie od indywidualnych potrzeb, wymieniając podkrzesywarkę czy nożyce na wykaszarkę, krawędziarkę, glebogryzarkę lub dmuchawę.
- Jednostka napędowa Honda Versatool jest wyposażona w nowoczesny 4-suwowy silnik Honda GX25/GX35 o mocy 1KM/1,3KM z automatyczną dekompresją, gwarantującym natychmiastowe uruchomienie i niezawodność. Paliwo-oszczędny silnik pracujący na czystej bezołowiowej benzynie, ma o 85% niższy poziom emisji spalin od klasycznych urządzeń z silnikiem 2-suwowym. Konstrukcja silnika umożliwia pracę w każdej płaszczyźnie oraz transport i przechowywanie narzędzia w każdej pozycji.
- Dodatkowymi atutami Honda Versatool są ergonomiczne uchwyty oraz niski poziom wibracji silnika, które zwiększają komfort pracy, zapewniając dłuższą aktywność bez oznak zmęczenia.
Inne wygodne opcje formowania żywopłotów i krzewów:
- Nożyce spalinowe Honda HHH 25S-75E, HHH 25D-75E i HHH25D-60E wyposażone w silniki Honda (1 KM)
- „cicha energia” czyli nożyce akumulatorowe Honda
