Od dawna wiadomo, że trawnik jest przyjacielem człowieka. Samo patrzenie na zieleń trawy uspokaja, ale trawnik oferuje znacznie więcej i zapewne na tym polega fenomen powszechności trawników. Po pierwsze trawnik jest najprostszym sposobem pokrycia gleby i wolnych przestrzeni. Sposobem naturalnym co sprzyja powstawaniu ekosystemu.
Wszelkie wysiłki włożone w stworzenie i pielęgnację trawnika są opłacalne, ponieważ trawnik jest ozdobą domu i miejscem rekreacji dla wszystkich pokoleń domowników. I nie tylko, ponieważ naturalny zielony dywan pełni w naszym życiu ważne funkcje: zapewnia lepszą jakość powietrza dzięki produkcji tlenu i oczyszczaniu powietrza z kurzu i pyłu, zapewnia rozprowadzanie wód opadowych na terenie ogrodu, utrzymuje wilgoć i obniża temperaturę przy gruncie w upalne dni, zapobiega erozji gleby i tworzy przyjazne środowisko dla owadów, zwierząt i ptaków. Tłumi też hałas świata zewnętrznego.
Każdy wysiłek w pielęgnację trawnika ma głęboki sens i wiosną warto pomóc trawie szybko odzyskać nową energię życiową, zapewnić jej warunki do zagęszczania się i stałego odmładzania się przez cały sezon.
Na czym polega wiosenne odświeżanie trawnika? Przede wszystkim na dostarczeniu większej ilości tlenu, składników odżywczych i wody. Kluczowa jest ocena potrzeb trawnika po zimie, ponieważ wygląd trawy jest pierwszą wskazówką do koniecznych zabiegów pielęgnacyjnych. Żółta, wiotka i niejednorodna trawa oznacza choroby grzybowe, nieprawidłowo przygotowane podłoże, zaniedbania z poprzedniego sezonu. Dobra wiadomość jest taka, że wszystko można naprawić, bo trawa potrafi szybko się zregenerować.
Zalecane wiosenne zabiegi pielęgnacyjne trawnika
Analiza gleby
Podstawą odświeżania trawnika powinna być analiza gleby, której odczyn jest dla trawy istotny. Podłożem najbardziej sprzyjającym trawie, jest dobrze przepuszczalna warstwa piaszczysto-gliniasta o grubości 20-30 cm z równie dobrze przepuszczalnym podglebiem, z odczynem kwasowości w przedziale pH 5,5-7,0. Trawa o wyblakłej zieleni, żółtawa, słaba i nieodporna na deptanie świadczy o niższym odczynie, czyli o zbyt dużej kwasowości gleby. Dodatkowym tego potwierdzeniem jest rozwój mchu i chwastów jak skrzyp polny. W takich przypadkach wskazane jest wapnowanie, które warto rutynowo przeprowadzać co 3- 4 lata zwłaszcza na terenach zacienionych, zalesionych iglakami. Po wapnowaniu nie należy stosować przez 2-3 tygodnie innych nawozów.
Żółty kolor trawy może być oznaką gleby o odczynie zasadowym. W takim środowisku trawa ma niedobór żelaza i innych mikroelementów. Wówczas warto rozsypać kwaśny torf, by skorygować odczyn gleby.
Grabienie
Czynność, której nie można pominąć w wiosennej pielęgnacji trawy i najlepiej wykorzystać do tego celu lekkie grabie wachlarzowe. Wskazane jest grabienie na krzyż, by dokładnie usunąć liście, kamyki, a przede wszystkim stare źdźbła trawy, obumarłe resztki roślin i mech. Efektem grabienia jest dotlenienie trawy i lepsze przenikanie wody oraz składników odżywczych do gleby. Ten zabieg warto powtarzać kilkukrotnie w sezonie.
Ułatwieniem wykonania wstępnej fazy grabienia jest użycie dmuchawy, jak SSBL E z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool. Można nią sprawnie usunąć liście i szyszki, i za pomocą silnego strumienia powietrza zgromadzić je w jednym miejscu co ułatwia dalszą utylizację zebranych odpadów ogrodniczych. Dmuchawa przydaje się też do sprzątania liści i piasku z tarasów i ścieżek, usuwaniu liści z krzewów, a zimą – do szybkiego zdmuchiwania świeżego opadu śniegu.
Wałowanie
Zabieg polega na dogniataniu trawy do podłoża i wyrównaniu powierzchni, gdy po mroźnej zimie na trawniku zauważalne są nierówności powstałe wskutek zamarzania i rozmarzania wody zgromadzonej w glebie. Wałowanie jest zalecane tylko na glebach lekkich, niezbyt zbitych i wówczas, gdy mamy pewność, że podłoże trawnika tego wymaga. Ten zabieg powinno się wykonywać ciężkim wałem o małej średnicy. Ze względu na plastyczność gleby, najlepiej jest to zrobić na wilgotnym podłożu.
Wertykulacja
Zabieg oczyszczający trawnik z warstwy filcu, który wykonuje się na trawnikach liczących przynajmniej 2 lata. Jest to pionowe nacinanie powierzchni trawnika wertykulatorem, jak TV 510 lub TV 610. Celem tego zabiegu jest odmłodzenie darni - możliwe dzięki rozluźnieniu gleby, dotleniu systemu korzeni oraz usunięciu warstwy filcu i mchu, które utrudniają roślinom dostęp do wody i substancji odżywczych. Po takim zabiegu trawa staje się bardziej odporna na choroby, prawidłowo się rozkrzewia, a mech traci warunki do rozwoju.
Wertykulację wykonuje się na trawnikach stłumionych warstwą filcu, po pierwszym koszeniu i usunięciu chwastów dwuliściennych. Sednem wertykulacji jest nacięcie darni w jedną stronę, następnie dokładne wygrabienie filcu i nacięcie darni na krzyż. Wertykulację, zależnie od warunków pogodowych i stanu trawnika, można powtórzyć pod koniec sierpnia.
W przypadku podejrzenia, że darń została zaatakowana przez jedną z chorób, np. pleśń pośniegową lub brunatną plamistość, wskazane jest zastosowanie środków chemicznych na „chorej” powierzchni.
Aeracja
Po zimie, zwłaszcza suchej, podłoże trawnika często jest zbite i twarde. Oznaką mocno zbitego podłoża są zastoiny wodne, niejednolita barwa trawy i na przykład pojawienie się gwiazdnicy pospolitej. Takie podłoże wymaga rozluźnienia, napowietrzenia, by umożliwić wodzie i substancjom odżywczym łatwe przenikanie do strefy korzeniowej. Aeracja również ogranicza rozprzestrzenianie się mchu, poprawia sprężystość źdźbeł darni i zwiększa odporność trawy na silne działanie promieni słonecznych.
W przypadku bardzo zwartego podłoża aerację można połączyć z piaskowaniem korygującym strukturę gleby. Aerację wykonuje się wedle potrzeb w ciągu sezonu i za pomocą różnych narzędzi. Najwygodniejszym rozwiązaniem jest zastosowanie aeratora lub innej maszyny do ogrodu, w której możliwa jest wymiana części roboczej na wał lub nakładkę aeracyjną, jak w wyżej wspomnianych wertykulatorach TV 510 i TV 610.
Nawożenie
Trawnik po zimie potrzebuje impulsu do zdrowego wzrostu i rozkrzewiania się, dlatego wiosenne nawożenie jest kluczowym zabiegiem. Pierwsze nawożenie trawnika należy przeprowadzić w okresie rozpoczęcia wegetacji traw. Jeżeli wykonywana jest wertykulacja, nawożenie wykonywane jest w ramach tego zabiegu. Wiosną najczęściej stosowane są nawozy typu NPK zawierające makroskładniki z większą zawartością azotu, który pobudza rośliny do wzrostu. Oznaka niedoboru azotu w glebie jest koniczyna biała i babka pospolita.
Dokarmianie trawy, w odpowiednich dawkach, powinno się odbywać raz w miesiącu aż do początku października, ale w sezonie koszenia można ograniczyć stosowanie nawozów jeśli trawnik jest mulczowany podczas koszenia. Mulczowanie jest naturalną formą odżywiania trawy, ponieważ pokos pozostawiony na powierzchni trawnika przekształca się w biomasę. Szacuje się, że mulczowana trawa może zaspokoić do 25% potrzeb nawozowych trawnika. Dodatkowo, cienka warstwa pokosu przykrywająca trawę zmniejsza parowanie wody z roślin i z gleby, zapobiega erozji podłoża, ogranicza rozwój chwastów.
Takie efekty uzyskuje się stosując kosiarki z systemem podwójnych noży Microcut® i funkcją mulczowania, jak system zmiennego mielenia trawy Versamow® w kosiarkach Honda HRX 476 i HRX 537, HRG 466 SKEP. Mulczowanie jest również funkcją robotów koszących Honda Miimo, które systematycznie przycinają dobowe przyrosty i pozostawiają na powierzchni trawy mikro pokos.
Dosiew traw
W przerzedzonych i pustych miejscach na trawniku należy dosiać trawę. Luki w darni uzupełniamy na bieżąco, wedle potrzeb, aż do początku jesieni. W miejscach wymagających renowacji warto spulchnić podłoże i skorygować strukturę gleby mieszając ją, wedle potrzeb, z piaskiem, ziemią z kompostu, torfu lub gliną. Niezastąpionym narzędziem w takich sytuacjach jest mini glebogryzarka SSCL E o szerokości roboczej zaledwie 20 cm z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool.
Podlewanie
Od paru lat podlewanie trawników i roślin w ogrodach jest praktycznie najważniejszą i podstawową czynnością w sezonie wegetacyjnym. Bez wody, bez wilgoci rośliny nie przetrwają.. Trawnik lubi podlewanie drobną kroplą. Chodzi o to, by woda dotarła na głębokość 10-15 cm czyli do warstwy korzeniowej trawy. Dobowe zapotrzebowanie roślin na wodę szacuje się na ok. 35 l/m2/tydzień i warto tę dawkę podzielić na 2-3 podlewania w ciągu tygodnia hartując w ten sposób darń. Nowo zakładane trawniki wiosną należy nawadniać codziennie małą ilością wody przez ok. półtora miesiąca, ponieważ w mieszankach nasion traw znajdują się różne gatunki kiełkujące od 7 do 30 dni.
Najlepszą porą nawadniania jest wczesny poranek lub wieczór, ponieważ wówczas ograniczamy do minimum odparowywanie wody z gleby. Pomocną w nawadnianiu trawników i ogrodów może być pompa ogrodowa o odpowiednich parametrach i współpracująca z systemami zraszaczy, która pobierze wodę z dostępnych naturalnych zbiorników wody, np. Honda WX 10, WX 15 do nawadniania m. in. przydomowych ogrodów. W przypadku większych powierzchni – dużych ogrodów, sadów, farm warzyw – najlepiej sprawdzą się pompy dużej wydajności – np. Honda WB 30XT, Honda WB 20XT i pompy wysokiego ciśnienia, jak Honda WH 20X.
Formowanie trawnika
Trawa ma naturę ekspansywną i rozkrzewiając się, szybko „podbija” nowe przestrzenie – rabaty, grządki, ścieżki. Skutecznym sposobem powstrzymania tej ekspansji jest dokładne odcięcie obrzeży trawnika, najwygodniej – za pomocą poręcznej krawędziaki SSET E z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool Krawędziarka wyposażona w metalową listwę zapewnia poprowadzenie pewną ręką ostrzy wzdłuż zaplanowanej linii i nadanie trawnikowi wybranego kształtu.
Koszenie
pierwsze koszenie zależy od warunków pogodowych i wysokości trawy. Z koszeniem należy się wstrzymać do ostatnich wiosennych przymrozków, które mogą się pojawić i na początku maja, oraz do momentu, gdy trawa osiągnie wysokość ok. 8 – 10 cm. Trawę najlepiej jest kosić po trochu, etapami i należy zawsze trzymać się zasady cięcia nie więcej niż 1/3 jej wysokości. Należy też pamiętać o naostrzeniu noży kosiarek.
Koszenie jest sztuką łatwą do opanowania, ponieważ wystarczy stosować się do paru zasad, a największym ułatwieniem w prawidłowym koszeniu są nowoczesne funkcjonalne kosiarki i roboty.
Poznaj 5 zasad prawidłowego koszenia – „Sztuka koszenia”
Nowoczesne kosiarki Honda SUPER KOMFORT HRX, IZY HRG i HRN, kosiarki traktorowe Honda HF posiadają wygodne w obsłudze systemy regulacji wysokości koszenia, które umożliwiają precyzyjne dostosowanie wysokości koszenia do wysokości i gęstości trawy oraz warunków pogodowych. Wysokość koszenia można także ustawić w robotach koszących Honda Miimo.
Do koszenia małych trawników, a przede wszystkim w miejscach, w których koszenie kosiarką jest bardzo trudne lub wręcz niewykonalne, przeznaczone są lekkie, idealnie wyważone i wydajne kosy Honda z UMK 450E o mocy 2 KM na czele, a także poręczna wykaszarka SSBC E z wielofunkcyjnego narzędzia Honda Versatool.